’n Vlak bo die neutrale 50-puntmerk impliseer dat landboubesighede optimisties bly oor bedryfstoestande in die land.
Daarom weerspieël die resultate van die eerste kwartaal steeds gunstige toestande, hoewel nie so sterk soos die onlangse kwartale nie. Dit is as gevolg van verskeie faktore, insluitend die oormatige reën aan die begin van die seisoen, wat oesskade in sommige gebiede veroorsaak het, hoër insetkoste, logistieke uitdagings en die geopolitieke spanning wat die landbou- en agribesigheidsektor negatief beïnvloed. Laasgenoemde is opmerklik aangesien byna die helfte van die antwoorde op die opname gekom het ná 24 Februarie, die dag toe Rusland die Oekraïne binnegeval het. Hierdie opname is van die laaste week van Februarie tot die eerste week van Maart gedoen en het landboubesighede gedek wat in alle landbousubsektore regoor Suid-Afrika bedrywig is.
Agbiz en die Nywerheidsontwikkelingskorporasie se landbousakevertrouensindeks weerspieël die persepsies van ten minste 25 landboubesigheidsbesluitnemers oor die 10 belangrikste aspekte wat 'n besigheid in die landbousektor beïnvloed (byvoorbeeld: omset, netto bedryfsinkomste, markaandeel, indiensneming, kapitaalinvestering, uitvoervolumes, ekonomiese groei, algemene landboutoestande, debiteurevoorsiening vir slegte skuld en finansieringskoste). Dit word deur landboubesigheidsbestuurders, beleidmakers en ekonome gebruik om die persepsies van die landboubesigheidsektor te verstaan, en dien ook as 'n aanwyser van die waarde van die landbou-uitset terwyl dit 'n grondslag bied vir landboubesighede om hul sakebesluite te ondersteun.
Bespreking van die subindekse
Die vertrouensindeks bestaan uit tien subindekse, en agt het in die eerste kwartaal van vanjaar gedaal. Die omset en die netto bedryfsinkomste subindekse het met 7 en 6 punte onderskeidelik gedaal vanaf die vierde kwartaal van 2021 tot 86 en 79 onderskeidelik in die eerste kwartaal van 2022. Die sentiment is hoofsaaklik gedemp deur die verwagte laer someroes, wat die landboubesigheid wat in veldgewasse, vee- en landboumasjineriebedryf bedrywig is, negatief beïnvloed het.
Die markaandeel van die landboubesighede-subindeks het met een punt gedaal vanaf die laaste kwartaal van 2021 tot 76. Weereens was die landboubesighede wat in somer- en wintergewasse handel onder die respondente wat swakker verwagtinge getoon het. Terselfdertyd het die meeste van die respondente 'n grootliks onveranderde siening van die laaste kwartaal van 2021 gehandhaaf.
Die indiensneming-subindeksvertroue het met 2 punte gedaal vanaf die laaste kwartaal van 2021 tot 60 in die eerste kwartaal van 2022. Dit weerspieël die verwagte afname in die somergewas-oes, en tot 'n mate het sommige tuinbouprodukte ná die vroeë somerseisoen se oormatige reën oesskade beleef. Met dit gesê, moet hierdie verandering in sentiment nie noodwendig as 'n afname in landbou-indiensneming beskou word nie, aangesien 'n vlak van ongeveer 50 steeds gunstige toestande vir werksgeleenthede in die landbousektor aandui. Ons dink Suid-Afrika se primêre landbouwerkgeleenthede sal waarskynlik op vlakke van meer as 800 000 bly, bo die langtermyngemiddelde.
Vertroue in die kapitaalbelegging-subindeks het met 13 punte vanaf die laaste kwartaal tot 67 in die eerste kwartaal van 2022 gedaal. Die stygende plaasinsetkoste en algemene onsekerheid oor die potensiële ekonomiese impak van die Rusland-Oekraïne-oorlog sal waarskynlik die boere en landboubesigheid se buigsaamheid beperk om in nuwe masjinerie of nuwe sake-ondernemings te belê.
Die subindeks wat die sentiment vir volume uitvoer meet, het vanaf die vorige kwartaal met een punt gedaal tot 78 in die eerste kwartaal van 2022. Dit weerspieël die potensiële afname in die verwagte somergewas-oes, sommige tuinbouprodukte en die volume van uitvoere daarvan. Dit gesê, 'n vlak van 78 dui steeds op robuuste uitvoertoestande.
Vertroue in die algemene ekonomiese toestande het met 25 punte tot 48 gedaal. Dit weerspieël onder meer die onsekerheid in die huidige geopolitieke omgewing, 'n algemene verlangsaming in die globale ekonomie, en die impak van plaaslike gebeure soos beurtkrag.
Die subindeks vir algemene landboutoestande het die skerpste kwartaallikse afname in die eerste kwartaal van 2022 getoon, van 28 punte tot 60. Die oormatige reën sedert die begin van die somerseisoen, skade aan gewasse in sommige streke en dieresiektes het hier ʼn merkbare impak gehad. Dit is egter belangrik dat dit steeds ver bo die 50-neutrale merk is, wat wys dat alhoewel produksietoestande laer is as die vorige seisoen, dit steeds op bogemiddelde vlakke bly.
Die subindekse vir debiteurevoorsiening vir slegte skuld en finansieringskoste word anders geïnterpreteer as die bogenoemde indekse. 'n Afname word as 'n gunstige ontwikkeling beskou, terwyl 'n styging nie 'n wenslike uitkoms is nie, aangesien dit wys dat landboubesighede finansieel beperk is. In die eerste kwartaal van 2022 het die indekse vir debiteurevoorsiening vir slegte skuld en finansieringskoste met 9 en 28 punte gedaal tot onderskeidelik 45 en 18.
Dit is gunstig en weerspieël die sterkte van produsente se finansiële winste van die laaste twee robuuste seisoene, wat hulle in staat gestel het om hul skuld af te betaal.
Slotopmerking
Die vertrouensindeks se resultate vir die eerste kwartaal skets ʼn prentjie van 'n sektor wat steeds op stewige voet is, ten spyte van die onsekerheid wat deur geopolitieke gebeure gegenereer word en die skade wat veroorsaak is deur die oormatige reën in verskeie streke van die land. “Die kwessies waaroor ons tans die meeste bekommerd is, is die stygende brandstof-, kunsmis- en landbouchemikalieëkoste, wat produsente se plantbesluite in die komende seisoen negatief kan beïnvloed,” sê Wandile Sihlobo, Agbiz se hoof-ekonoom.